Vegelinsoord

Vegelinsoord is een jong streekdorp dat in de tweede helft van de 19de eeuw is ontstaan in de noordoostelijk punt van de Haskerveenpolder die in deze periode werd verveend. De nederzetting is aanvankelijk naar een nabij liggend water Stobbegat genoemd. De weinig vleiende naam is aanvankelijk in Stobbega veranderd. Omstreeks 1955 werd de officiële naam Vegelinsoord, naar de adellijke familie die voor de ontwikkeling van Haskerland veel betekende. De oude naam leefde nog lang voort, maar de nieuwe is nu gangbaar.Gedurende de 19de eeuw is hier op grote schaal laagveen gewonnen. Vanaf het midden van die eeuw kon begonnen worden aan het droogmalen van het tot een petgatengeheel geperforeerde gebied. Op de grietenijkaart in de atlas van Eekhoff uit die tijd is te zien hoe sterk de veenpolder is vergraven. De in 1859/’60 gebouwde poldermolen die ten noorden van Vegelinsoord staat, herinnert hier aan. Deze ‘Deelsmolen’ of ‘Grevensmolen’ bemaalde het noordelijke gedeelte van de Haskerveenpolder. Het is een achtkante grondzeiler met een bakstenen voet en een met riet beklede romp en kap. In de gebieden de Binnengreven en Buitengreven is de ontginning van de uitgeveende streek begonnen. Daar staat aan Deelswal 3 een boerderij uit 1888 met een onderkelderd blokvormig voorhuis op de hoek van de schuur. De meeste andere bebouwing in de polder is van jongere datum, want in de jaren dertig werd werk gemaakt van het in cultuur brengen van de hele Haskerveenpolder. Er zijn boerderijen en arbeiderswoningen uit deze periode te vinden.In het noordoosten heeft zich de nederzetting met geconcentreerde bebouwing ontwikkeld. Die was in de 19de eeuw door waterverbindingen goed ontsloten, maar nu het verkeer voornamelijk over de weg plaatsvindt, ligt Vegelinsoord tamelijk geïsoleerd. De buurschap met haventjes bij het Muontserak, Rusken en Snilen kreeg mede dankzij nieuwbouw in de naoorlogse jaren het karakter van een dorp, welke status het intussen ook heeft bereikt. De in het dorp vrij brede Zwarte weg vormt met een plantsoen het centrum.

Vegelinsoord - dorp in Friesland

Tekst: © Foto: © William Wissink

Tekst: © Foto: © Bernard Veerman

Tekst: © Foto: © Bernard Veerman

Tekst: © Foto: © Hendrik van Kampen

Tekst: © Foto: © Dick Verton

Tekst: © Foto: © Dick Verton

Tekst: © Foto: © Peter Karstkarel

Tekst: © Foto: © Peter Karstkarel